Een trauma is een onverwerkte (heftige) gebeurtenis in het verleden. Een trauma ontstaat door een heftige gebeurtenis die u zag of meemaakte en kan recent of lang geleden plaats hebben gevonden. Deze gebeurtenis kan bijvoorbeeld een overval, een ongeluk, (seksuele)mishandeling, pesten, scheiding, ontslag of het overlijden van een dierbare zijn. Ook het getuige zijn van een heftige gebeurtenis kan een trauma veroorzaken. Feitelijk spreken we van een trauma als een gebeurtenis, ongeacht welke, een ingrijpende invloed op uw leven heeft. Tegelijk is het ook zo dat niet iedere traumatische gebeurtenis tot een trauma hoeft te leiden. Veel van wat ons overkomt, kunnen we verwerken, zodat het geen invloed meer heeft in het hier en nu.
Als er wel sprake is van een grote invloed op het huidige leven kan er sprake zijn van de diagnose PTSS (Post Traumatische Stress Stoornis), waarbij er voor het stellen van de diagnose PTSS sprake moet zijn geweest van blootstelling aan een feitelijke of dreigende dood, ernstige verwonding of seksueel geweld. Dit kan zijn als slachtoffer of als ooggetuige of als naaste van iemand die dit is overkomen. PTSS is een normale reactie op het meemaken van een abnormale gebeurtenis. Een reactie op iets van buitenaf, waar u niks aan kunt doen.
Het is bekend dat mensen met autistisme en AD(H)D meer risico lopen op het opdoen van negatieve ervaringen in hun leven, zoals bijvoorbeeld pesten. Bovendien hebben ze door een andere manier van het verwerken en omgaan met prikkels meer last van negatieve ervaringen dan anderen. Dit levert daardoor extra angst- en spanningsklachten op (Wood et al 2010).
Binnen GGZ-Santana wordt kortdurende traumabehandeling aangeboden, bij vastgestelde PTSS of indien er sprake is van traumaklachten die een goede behandeling van de Autisme en/of AD(H)D in de weg staan. Bij dit laatste kan bijvoorbeeld gedacht worden aan herinneringen aan een pestverleden die juist opkomen wanneer u rustmomenten neemt.
Wanneer er sprake is van ernstige en complexe problematiek rondom trauma`s (zoals bij vroegkinderlijk trauma), dan wordt voor behandeling doorverwezen naar een gespecialiseerde afdeling.
Vormen van Traumabehandeling:
- EMDR - Eye Movement Desensitization and Reprocessing Bij EMDR zal de therapeut u, na de uitleg hoe EMDR werkt en u kan helpen, vragen aan de nare gebeurtenis terug te denken, inclusief de bijbehorende beelden, gedachten en gevoelens. Eerst gebeurt dit om op de traumatische beleving 'scherp te stellen'. Vervolgens wordt het verwerkingsproces opgestart. De therapeut zal vragen de gebeurtenis opnieuw voor de geest te halen. Maar nu gebeurt dit in combinatie met een afleidende stimulus. In veel gevallen is dat de hand van de therapeut of een lichtbalk die met de ogen gevolgd moet worden.
Na elke set afleidende stimuli wordt er even rust genomen. De therapeut zal u vragen wat er in gedachten naar boven komt. De EMDR brengt doorgaans een stroom van gedachten en beelden op gang, maar soms ook gevoelens en lichamelijke sensaties, waardoor er verandering kan optreden.
EMDR werkt vaak snel. Daarnaast kan het ook een intensieve therapie zijn. Daarom zal de therapeut vooraf niet alleen vertellen hoe de EMDR te werk gaat en waarom, maar ook uitgebreid bespreken hoe u uw emoties zo goed mogelijk de baas kan blijven.
- IE - Imaginaire Exposure Imaginaire exposure of 'blootstelling' betekent dat de therapeut u stimuleert om de nare herinneringen aan de schokkende gebeurtenis(sen) die u het liefst wilt vermijden in een veilige omgeving herhaaldelijk juist op te zoeken. U bespreekt met de therapeut het verhaal van de schokkende gebeurtenis tot in detail en schrijft het eventueel op.
Regelmatige en langdurige blootstelling op deze manier aan de pijnlijke herinneringen leidt geleidelijk tot minder angst en tot bijstelling van onjuiste, ongelukkig makende gedachten over de schokkende gebeurtenis(sen), zodat de traumareacties kunnen 'uitdoven'.
- NET - Narratieve Exposure Therapie Bij NET worden gedachten aan traumatische gebeurtenissen opgeroepen en geplaatst in het perspectief van uw hele leven. Na uitleg over hoe NET werkt en hoe het kan helpen bij het verminderen van uw klachten, legt u de eerste zitting, samen met de behandelaar, een touw of lint uit, dat uw levenslijn voorstelt.
De lijn begint bij uw geboorte en eindigt bij het nu. Voor de mooie momenten kun u kiezen uit bloemen. Voor de akelige momenten kunt u kiezen uit een aantal stenen. De bloemen en stenen langs uw levenslijn krijgen een naam, bijvoorbeeld vriendschap, geboorte kind (vaak bloemen), of ongeval, beschieting, mishandeling (vaak stenen).
Samen met uw behandelaar bespreekt u vanaf uw vroege jeugd de belangrijkste gebeurtenissen uit uw leven. U bespreekt niet alleen de schokkende, maar ook prettige en mooie gebeurtenissen. U vertelt zoveel mogelijk in detail over gevoelens, gedachten en kijkt wat dit doet met uw emoties, gedachten en lichaam. Vooral de moeilijke momenten worden tot in detail besproken. Door uitgebreid over de herinneringen en de omstandigheden waarin ze plaatsvonden te spreken, verdwijnt langzamerhand de ontstane pijn die bij de herinnering hoort.
Uw behandelaar schrijft een verslag van de behandeling, het document van uw levensverhaal. U krijgt dit document aan het einde van de behandeling en beslist zelf wat u met dit document wilt doen.
- BEPP - Beknopte Eclectische Psychotherapie voor PTSS De BEPP is een aangetoond effectieve behandeling voor PTSS, die aansluit bij het natuurlijke emotionele verwerkingsproces van ingrijpende gebeurtenissen. BEPP helpt pijnlijke gevoelens en gedachten toe te laten, te verwerken en weer grip te krijgen op het leven.
Met imaginaire exposure wordt terug gegaan naar de traumatische ervaring om verdriet en boosheid toe te laten. Door het schrijven van een boze brief en/of afscheidsbrief aan overleden mensen komen belangrijke gevoelens voor de verwerking aan bod. Als de klachten aanzienlijk verminderd zijn, wordt de aandacht gericht op de impact van het trauma op uw leven en op wat u eruit mee neemt in waardevolle zin (dit wordt ook wel posttraumatische groei genoemd).
De behandeling wordt afgesloten met een afscheidsritueel. BEPP is een intensieve maar meestal succesvolle behandeling, die helpt om het trauma te verwerken en om het leven op een nieuwe manier te aanvaarden.
